Bron: https://www.facebook.com/miriamjbklein

Tekst: Jeanette Renders

De kranten staan er vol van; de processierups teistert Nederland.
Zoals onlangs de 30e verjaardag van de processierups. Net of het een nieuw voorkomende nachtvlinder is in Nederland. In 1878 was er reeds een ‘plaag’ tussen Heesch en Nijmegen , máár was er destijds ook al heel goed het besef van het belang van natuurlijke vijanden. Dit in de tijd dat de aanleg van de monotone lanen en monotone productiebossen in volle gang was (toeval?) Heeft de mens er in die ruim 140 jaar iets van geleerd? Nee dus.

Door het grote verlies van biodiversiteit, de verstening, sportvelden die omgetoverd worden in plastic gras oppervlaktes, het verdwijnen van houtwallen en struwelen in het agrarische landschap, gifgebruik, luchtvervuiling, vervuild oppervlaktewater, de tuin-mode en niet te vergeten het verkeerde beheer van openbaar groen zal het in de toekomst enkel erger worden en komen er nog véél meer plagen onze kant op, als er niks veranderd.

De tuinen verstenen en/of worden aangeplant met uitheemse soorten die de trend zijn en waar onze natuurlijke bestrijders niks aan hebben. Plantsoenen worden zonder naar de grondsoort te kijken aangelegd met trendgevoelige struiken en planten, want die zijn immers goedkoop in de aanschaf. Vervolgens blijken deze soorten het niet te doen en wordt het lekker goedkoop omgevormd naar grasplantsoentjes ingezaaid met Engels raaigras waar onze inheemse natuur dus niks aan heeft. Dit wordt zo kort gemaaid ook tijdens droge tijden dat de bodem ook compleet indroogt en de zó belangrijke ondergrondse bacteriën ook weer afsterven. Bij deze bacteriën horen ook weer specifieke insecten die natuurlijke bestrijders zijn. Het zogenaamde (zo achterhaalde) bestek moet immers opgevolgd worden. 
Boomspiegels in het openbaar groen worden haast dwangmatig weggemaaid, ook juist op deze plekken wonen veel natuurlijke bestrijders van de processierups. Zelfs in het buitengebied worden de bermen kortgemaaid en eeuwenoude zandpaden jaarlijks geschaafd omdat , dat de afspraak is met die boer die er één keer per jaar overheen moet rijden. Ook die wegen hebben hun geheel eigen ecologisch systeem. (en wat dat schaven kost!) En het hard groeiende aantal asfalt wegen wat het migreren van bodemdiertjes ook bijna onmogelijk maakt ,helpt natuurlijk ook niet.

Er is zo bezuinigd op het openbaar groen dat het ondertussen dood groen is. In de herfst worden de bladeren overal verwijderd met de bodemvernietigende bladblazers, juist onder de gevallen bladeren overwinteren velen zó belangrijke insecten en ontstaat weer de zo belangrijke ondergrondse bacteriëngroei. De hele kringloop van de natuur wordt keer op keer , jaar na jaar overhoop gehaald en afgebroken. 
Nu betalen de gemeentes de hoge prijzen van processierupsbestrijding door het jarenlang bezuinigen op het openbare groen. Bij de gemeentes zou er zoveel winst te behalen zijn om de biodiversiteit weer op orde te krijgen en zo plagen onder controle te krijgen en te voorkomen in de toekomst. Ook als voorbeeld functie; in plaats van maar naar de wensen van de burgers te voldoen die eisen dat in elk plantsoentje kort gemaaid gras zou moeten staan, dat elk blaadje opgeruimd moet worden, zouden gemeentes eens moeten investeren in personeel die met geur en kleur naar zulke mensen toegaan en het grote belang van een goed werkend ecologisch systeem uit zouden moeten leggen. En neem een ecoloog in dienst die het gebied én de cultuur-historie van het gebied kent en met gebiedseigen planten werkt. Uiteindelijk ook alleen maar goedkoper omdat gebiedseigen beplanting veel minder gevoelig is voor extreem, nat, droog, schimmels en ziektes.

Maar ook de scholen zouden een grote voortrekkers rol kunnen spelen door i.p.v de kinderen geprinte brieven mee te geven vol met angstaanjagende vaak niet kloppende feitjes en over hoe de processierups te ontlopen en klachten te behandelen, eens aandacht te besteden aan de oorzaak en dus gevolg. Leer kinderen dat tuinen vol stenen en exotische planten niet normaal zijn,leer kinderen dat langgerekte ‘weilanden’ met eentonig gras en prutslootjes zonder bomen en struiken helemaal niet oer-Hollands zijn. Maak kinderen niet bang van de natuur maar laat ze de bijzonder complexe , maar ook oh zo simpele kringloop van de natuur beleven. Leren=respecteren=waarderen.
Kabinet; investeer in natuureducatie voor álle kinderen!

En wat kun je zelf doen om de processierups in de toekomst weer onder controle te krijgen en andere plagen te voorkomen?
Plant inheemse soorten in je tuin, tegels eruit -groen erin- zorg dat insecten (roofwantsen, sluipwespen, spinnen, bijen, vlinders, vleermuizen, egels, vogels , amfibieën etc ) ook in de dorpen en steden een goed leefgebied hebben en niet steeds verder verdrongen worden op zoek naar voedsel- en kraamgelegenheid. Gebruik geen gif (ook geen schoonmaakazijn!) in de tuin en zorg voor voldoende nestelgelegenheid voor vogels maar ook vleermuis verblijfplaatsen. Laat bladeren liggen tot in het voorjaar, zorg dat de bodem gezond blijft en insecten, bodemdiertjes en egels kunnen overwinteren. En dat de bodem vol zit met de zo belangrijke regenwormen. Zorg voor insectenhotels.
En.. wees bereidt om onze boeren een eerlijke prijs te betalen voor natuur inclusieve land- en tuinbouw. Want ook o.a de hard verdwijnende weidevogels spelen een belangrijke rol als natuurlijke bestrijders.

Val natuurbeheerders niet aan die monotone productiebossen weer omvormen tot een gevarieerd natuurlijk bos, want dit is HARD nodig. In voormalige productiebossen met enkel dennensoorten waar vorig jaar flink is gekapt zie je nu al de vlier en de lijsterbes o.a weer opkomen. En ga simpelweg eens wat vaker op de fiets [als dat fysiek mogelijk is].
Samen kan er veel bereikt worden met vrij simpele veranderingen maar vooral het omkeren van denkwijze….Niet tegen de natuur maar met de natuur.

Ecologische rampen beginnen heel klein, vaak onzichtbaar zelfs.
Een goed werkend ecologisch systeem is niet links of rechts of enkel voor “zweverige natuurfreaks’ maar van levensbelang!